aboutsummaryrefslogtreecommitdiff
path: root/clang/lib/Analysis/FlowSensitive/Models/UncheckedStatusOrAccessModel.cpp
blob: f068be5b96d53bfc18d3979aa80e0434a1d8608a (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
//===- UncheckedStatusOrAccessModel.cpp -----------------------------------===//
//
// Part of the LLVM Project, under the Apache License v2.0 with LLVM Exceptions.
// See https://llvm.org/LICENSE.txt for license information.
// SPDX-License-Identifier: Apache-2.0 WITH LLVM-exception
//
//===----------------------------------------------------------------------===//

#include "clang/Analysis/FlowSensitive/Models/UncheckedStatusOrAccessModel.h"

#include <cassert>
#include <utility>

#include "clang/AST/DeclCXX.h"
#include "clang/AST/DeclTemplate.h"
#include "clang/AST/Expr.h"
#include "clang/AST/ExprCXX.h"
#include "clang/AST/TypeBase.h"
#include "clang/ASTMatchers/ASTMatchFinder.h"
#include "clang/ASTMatchers/ASTMatchers.h"
#include "clang/ASTMatchers/ASTMatchersInternal.h"
#include "clang/Analysis/CFG.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/CFGMatchSwitch.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/DataflowAnalysis.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/DataflowEnvironment.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/MatchSwitch.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/RecordOps.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/StorageLocation.h"
#include "clang/Analysis/FlowSensitive/Value.h"
#include "clang/Basic/LLVM.h"
#include "clang/Basic/SourceLocation.h"
#include "llvm/ADT/StringMap.h"

namespace clang::dataflow::statusor_model {
namespace {

using ::clang::ast_matchers::MatchFinder;
using ::clang::ast_matchers::StatementMatcher;

} // namespace

static bool namespaceEquals(const NamespaceDecl *NS,
                            clang::ArrayRef<clang::StringRef> NamespaceNames) {
  while (!NamespaceNames.empty() && NS) {
    if (NS->getName() != NamespaceNames.consume_back())
      return false;
    NS = dyn_cast_or_null<NamespaceDecl>(NS->getParent());
  }
  return NamespaceNames.empty() && !NS;
}

// TODO: move this to a proper place to share with the rest of clang
static bool isTypeNamed(QualType Type, clang::ArrayRef<clang::StringRef> NS,
                        StringRef Name) {
  if (Type.isNull())
    return false;
  if (auto *RD = Type->getAsRecordDecl())
    if (RD->getName() == Name)
      if (const auto *N = dyn_cast_or_null<NamespaceDecl>(RD->getDeclContext()))
        return namespaceEquals(N, NS);
  return false;
}

static bool isStatusOrOperatorBaseType(QualType Type) {
  return isTypeNamed(Type, {"absl", "internal_statusor"}, "OperatorBase");
}

static bool isSafeUnwrap(RecordStorageLocation *StatusOrLoc,
                         const Environment &Env) {
  if (!StatusOrLoc)
    return false;
  auto &StatusLoc = locForStatus(*StatusOrLoc);
  auto *OkVal = Env.get<BoolValue>(locForOk(StatusLoc));
  return OkVal != nullptr && Env.proves(OkVal->formula());
}

static ClassTemplateSpecializationDecl *
getStatusOrBaseClass(const QualType &Ty) {
  auto *RD = Ty->getAsCXXRecordDecl();
  if (RD == nullptr)
    return nullptr;
  if (isStatusOrType(Ty) ||
      // In case we are analyzing code under OperatorBase itself that uses
      // operator* (e.g. to implement operator->).
      isStatusOrOperatorBaseType(Ty))
    return cast<ClassTemplateSpecializationDecl>(RD);
  if (!RD->hasDefinition())
    return nullptr;
  for (const auto &Base : RD->bases())
    if (auto *QT = getStatusOrBaseClass(Base.getType()))
      return QT;
  return nullptr;
}

static QualType getStatusOrValueType(ClassTemplateSpecializationDecl *TRD) {
  return TRD->getTemplateArgs().get(0).getAsType();
}

static auto ofClassStatus() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return ofClass(hasName("::absl::Status"));
}

static auto isStatusMemberCallWithName(llvm::StringRef member_name) {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return cxxMemberCallExpr(
      on(expr(unless(cxxThisExpr()))),
      callee(cxxMethodDecl(hasName(member_name), ofClassStatus())));
}

static auto isStatusOrMemberCallWithName(llvm::StringRef member_name) {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return cxxMemberCallExpr(
      on(expr(unless(cxxThisExpr()))),
      callee(cxxMethodDecl(
          hasName(member_name),
          ofClass(anyOf(statusOrClass(), statusOrOperatorBaseClass())))));
}

static auto isStatusOrOperatorCallWithName(llvm::StringRef operator_name) {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return cxxOperatorCallExpr(
      hasOverloadedOperatorName(operator_name),
      callee(cxxMethodDecl(
          ofClass(anyOf(statusOrClass(), statusOrOperatorBaseClass())))));
}

static auto valueCall() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return anyOf(isStatusOrMemberCallWithName("value"),
               isStatusOrMemberCallWithName("ValueOrDie"));
}

static auto valueOperatorCall() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return expr(anyOf(isStatusOrOperatorCallWithName("*"),
                    isStatusOrOperatorCallWithName("->")));
}

static auto
buildDiagnoseMatchSwitch(const UncheckedStatusOrAccessModelOptions &Options) {
  return CFGMatchSwitchBuilder<const Environment,
                               llvm::SmallVector<SourceLocation>>()
      // StatusOr::value, StatusOr::ValueOrDie
      .CaseOfCFGStmt<CXXMemberCallExpr>(
          valueCall(),
          [](const CXXMemberCallExpr *E,
             const ast_matchers::MatchFinder::MatchResult &,
             const Environment &Env) {
            if (!isSafeUnwrap(getImplicitObjectLocation(*E, Env), Env))
              return llvm::SmallVector<SourceLocation>({E->getExprLoc()});
            return llvm::SmallVector<SourceLocation>();
          })

      // StatusOr::operator*, StatusOr::operator->
      .CaseOfCFGStmt<CXXOperatorCallExpr>(
          valueOperatorCall(),
          [](const CXXOperatorCallExpr *E,
             const ast_matchers::MatchFinder::MatchResult &,
             const Environment &Env) {
            RecordStorageLocation *StatusOrLoc =
                Env.get<RecordStorageLocation>(*E->getArg(0));
            if (!isSafeUnwrap(StatusOrLoc, Env))
              return llvm::SmallVector<SourceLocation>({E->getOperatorLoc()});
            return llvm::SmallVector<SourceLocation>();
          })
      .Build();
}

UncheckedStatusOrAccessDiagnoser::UncheckedStatusOrAccessDiagnoser(
    UncheckedStatusOrAccessModelOptions Options)
    : DiagnoseMatchSwitch(buildDiagnoseMatchSwitch(Options)) {}

llvm::SmallVector<SourceLocation> UncheckedStatusOrAccessDiagnoser::operator()(
    const CFGElement &Elt, ASTContext &Ctx,
    const TransferStateForDiagnostics<UncheckedStatusOrAccessModel::Lattice>
        &State) {
  return DiagnoseMatchSwitch(Elt, Ctx, State.Env);
}

BoolValue &initializeStatus(RecordStorageLocation &StatusLoc,
                            Environment &Env) {
  auto &OkVal = Env.makeAtomicBoolValue();
  Env.setValue(locForOk(StatusLoc), OkVal);
  return OkVal;
}

BoolValue &initializeStatusOr(RecordStorageLocation &StatusOrLoc,
                              Environment &Env) {
  return initializeStatus(locForStatus(StatusOrLoc), Env);
}

clang::ast_matchers::DeclarationMatcher statusOrClass() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return classTemplateSpecializationDecl(
      hasName("absl::StatusOr"),
      hasTemplateArgument(0, refersToType(type().bind("T"))));
}

clang::ast_matchers::DeclarationMatcher statusClass() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return cxxRecordDecl(hasName("absl::Status"));
}

clang::ast_matchers::DeclarationMatcher statusOrOperatorBaseClass() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return classTemplateSpecializationDecl(
      hasName("absl::internal_statusor::OperatorBase"));
}

clang::ast_matchers::TypeMatcher statusOrType() {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return hasCanonicalType(qualType(hasDeclaration(statusOrClass())));
}

bool isStatusOrType(QualType Type) {
  return isTypeNamed(Type, {"absl"}, "StatusOr");
}

bool isStatusType(QualType Type) {
  return isTypeNamed(Type, {"absl"}, "Status");
}

llvm::StringMap<QualType> getSyntheticFields(QualType Ty, QualType StatusType,
                                             const CXXRecordDecl &RD) {
  if (auto *TRD = getStatusOrBaseClass(Ty))
    return {{"status", StatusType}, {"value", getStatusOrValueType(TRD)}};
  if (isStatusType(Ty) || (RD.hasDefinition() &&
                           RD.isDerivedFrom(StatusType->getAsCXXRecordDecl())))
    return {{"ok", RD.getASTContext().BoolTy}};
  return {};
}

RecordStorageLocation &locForStatus(RecordStorageLocation &StatusOrLoc) {
  return cast<RecordStorageLocation>(StatusOrLoc.getSyntheticField("status"));
}

StorageLocation &locForOk(RecordStorageLocation &StatusLoc) {
  return StatusLoc.getSyntheticField("ok");
}

BoolValue &valForOk(RecordStorageLocation &StatusLoc, Environment &Env) {
  if (auto *Val = Env.get<BoolValue>(locForOk(StatusLoc)))
    return *Val;
  return initializeStatus(StatusLoc, Env);
}

static void transferStatusOrOkCall(const CXXMemberCallExpr *Expr,
                                   const MatchFinder::MatchResult &,
                                   LatticeTransferState &State) {
  RecordStorageLocation *StatusOrLoc =
      getImplicitObjectLocation(*Expr, State.Env);
  if (StatusOrLoc == nullptr)
    return;

  auto &OkVal = valForOk(locForStatus(*StatusOrLoc), State.Env);
  State.Env.setValue(*Expr, OkVal);
}

static void transferStatusCall(const CXXMemberCallExpr *Expr,
                               const MatchFinder::MatchResult &,
                               LatticeTransferState &State) {
  RecordStorageLocation *StatusOrLoc =
      getImplicitObjectLocation(*Expr, State.Env);
  if (StatusOrLoc == nullptr)
    return;

  RecordStorageLocation &StatusLoc = locForStatus(*StatusOrLoc);

  if (State.Env.getValue(locForOk(StatusLoc)) == nullptr)
    initializeStatusOr(*StatusOrLoc, State.Env);

  if (Expr->isPRValue())
    copyRecord(StatusLoc, State.Env.getResultObjectLocation(*Expr), State.Env);
  else
    State.Env.setStorageLocation(*Expr, StatusLoc);
}

static void transferStatusOkCall(const CXXMemberCallExpr *Expr,
                                 const MatchFinder::MatchResult &,
                                 LatticeTransferState &State) {
  RecordStorageLocation *StatusLoc =
      getImplicitObjectLocation(*Expr, State.Env);
  if (StatusLoc == nullptr)
    return;

  if (Value *Val = State.Env.getValue(locForOk(*StatusLoc)))
    State.Env.setValue(*Expr, *Val);
}

static void transferStatusUpdateCall(const CXXMemberCallExpr *Expr,
                                     const MatchFinder::MatchResult &,
                                     LatticeTransferState &State) {
  // S.Update(OtherS) sets S to the error code of OtherS if it is OK,
  // otherwise does nothing.
  assert(Expr->getNumArgs() == 1);
  auto *Arg = Expr->getArg(0);
  RecordStorageLocation *ArgRecord =
      Arg->isPRValue() ? &State.Env.getResultObjectLocation(*Arg)
                       : State.Env.get<RecordStorageLocation>(*Arg);
  RecordStorageLocation *ThisLoc = getImplicitObjectLocation(*Expr, State.Env);
  if (ThisLoc == nullptr || ArgRecord == nullptr)
    return;

  auto &ThisOkVal = valForOk(*ThisLoc, State.Env);
  auto &ArgOkVal = valForOk(*ArgRecord, State.Env);
  auto &A = State.Env.arena();
  auto &NewVal = State.Env.makeAtomicBoolValue();
  State.Env.assume(A.makeImplies(A.makeNot(ThisOkVal.formula()),
                                 A.makeNot(NewVal.formula())));
  State.Env.assume(A.makeImplies(NewVal.formula(), ArgOkVal.formula()));
  State.Env.setValue(locForOk(*ThisLoc), NewVal);
}

CFGMatchSwitch<LatticeTransferState>
buildTransferMatchSwitch(ASTContext &Ctx,
                         CFGMatchSwitchBuilder<LatticeTransferState> Builder) {
  using namespace ::clang::ast_matchers; // NOLINT: Too many names
  return std::move(Builder)
      .CaseOfCFGStmt<CXXMemberCallExpr>(isStatusOrMemberCallWithName("ok"),
                                        transferStatusOrOkCall)
      .CaseOfCFGStmt<CXXMemberCallExpr>(isStatusOrMemberCallWithName("status"),
                                        transferStatusCall)
      .CaseOfCFGStmt<CXXMemberCallExpr>(isStatusMemberCallWithName("ok"),
                                        transferStatusOkCall)
      .CaseOfCFGStmt<CXXMemberCallExpr>(isStatusMemberCallWithName("Update"),
                                        transferStatusUpdateCall)
      .Build();
}

QualType findStatusType(const ASTContext &Ctx) {
  for (Type *Ty : Ctx.getTypes())
    if (isStatusType(QualType(Ty, 0)))
      return QualType(Ty, 0);

  return QualType();
}

UncheckedStatusOrAccessModel::UncheckedStatusOrAccessModel(ASTContext &Ctx,
                                                           Environment &Env)
    : DataflowAnalysis<UncheckedStatusOrAccessModel,
                       UncheckedStatusOrAccessModel::Lattice>(Ctx),
      TransferMatchSwitch(buildTransferMatchSwitch(Ctx, {})) {
  QualType StatusType = findStatusType(Ctx);
  Env.getDataflowAnalysisContext().setSyntheticFieldCallback(
      [StatusType](QualType Ty) -> llvm::StringMap<QualType> {
        CXXRecordDecl *RD = Ty->getAsCXXRecordDecl();
        if (RD == nullptr)
          return {};

        if (auto Fields = getSyntheticFields(Ty, StatusType, *RD);
            !Fields.empty())
          return Fields;
        return {};
      });
}

void UncheckedStatusOrAccessModel::transfer(const CFGElement &Elt, Lattice &L,
                                            Environment &Env) {
  LatticeTransferState State(L, Env);
  TransferMatchSwitch(Elt, getASTContext(), State);
}

} // namespace clang::dataflow::statusor_model